Opracowała : Joanna Kowalska – Zakład koszykówki AWF Gdańsk na rzecz Trefl Sopot
Szybka gra i coraz mocniejsza obrona, wymagają od gracza ciągłego postępu w wyszkoleniu. Dużą role w zakresie wyszkolenia technicznego odgrywają ćwiczenia oswajające z piłką. Pozwalają one na operowaniu piłką bez udziału wzroku, czyli na tzw. „widzeniu” piłki opuszkami palców. Rozwijają zręczność i zwinność oraz reagowanie na przedmioty będące w ruchu. Ćwiczenia oswajające z piłką mogą spełniać funkcję ogólnorozwojową, rozciągającą mięśnie oraz rozwijającą poszczególne zdolności motoryczne, lecz przede wszystkim, jest to pierwszy etap koszykarskiej przygody oraz przygotowanie do nauki elementów technicznych.
Ćwiczenia przyzwyczajające do piłki wykonuje się tak, aby zwiększać możliwości własnego ciała, percepcję czasowo-przestrzenną, koordynację czuciowo-ruchową, równowagę, siłę itp. Mogą być one częścią każdej jednostki treningowej, niezależnie od osiągniętego poziomu umiejętności koszykarskich. Wykonują je zarówno dzieci 5-letnie, jak i młodzież w wieku gimnazjalnym. Można je wykonywać w miejscu, w ruchu, kozłując jedną lub dwoma piłkami, indywidualnie, w parach i trójkach, odbijając piłkę o ścianę.
Analizując sposób wykonywania ćwiczeń, mgr Anna Kruczenko ustaliła następujące kryterium:
1. Toczenie – może spełniać rolę ćwiczeń rozciągających, rozwijających „czucie” i siłę palców.
2. Oplatanie (krążenia) – wyrabia koordynację ruchów, „szybkość” rąk, „czucie” piłki.
3. Podrzuty – wyrabia szybkość reakcji oraz reakcję na piłkę; dla rozwijania widzenia percepcyjnego, chwytu, koordynacji.
4. Kozłowanie – ćwiczenie dające możliwość opanowania dryblingu, koordynacji i widzenia percepcyjnego.
METODYKA NAUCZANIA ĆWICZEŃ OSWAJAJĄCYCH Z PIŁKĄ
Ćwiczenia oswajające to pierwszy etap przed nauką dryblingu z piłką. Opanowanie podstawowych zasad kozłowania jest niezbędne, aby prawidłowo rozwijać trudniejsze elementy techniczne u zawodnika. Pamiętajmy też, że rzut, chwyt, podanie, postawy w ataku z piłą angażują do większości elementów kończyny górne. Należy zatem zwrócić szczególną uwagę na pracę ramion, ułożenie palców na piłce, pracę nadgarstka oraz pracę całego ciała również przy wykonywaniu prostych ćwiczeń oswajających z piłką. Palce powinny być luźne i ustawione szeroko na piłce zajmując jak największy obszar, nadgarstek o dużej ruchomości w stawach, ramiona z boku tułowia – jako przygotowanie do kozłowania z prawej lub lewej
strony (nie przed sobą), plecy proste, a wzrok skierowany naprzeciw.
Nauczając metodycznie pamiętajmy o tym, że najpierw nauczamy elementów łatwych przechodząc do trudniejszych. Najpierw w miejscu potem w marszu, biegu. Najpierw indywidualnie z jedną piłką, później z dwoma, w parach, w parach z dwoma piłkami, z dodatkowymi przyrządami, zgodnie z zasadą stopniowania trudności.
Ćwiczenia pomagające poznać boisko do gry w koszykówkę:
1. Wyrzut piłki do linii bocznej i próba złapania jej, nim wyjdzie poza linię. To samo dla linii końcowych.
2. Kozłowanie piłki wzdłuż linii boiska, okręgów, pola trzech sekund.
3. Chodzenie po boisku z przekładaniem piłki pod nogami.
Ćwiczenia oswajające z piłką:
1. Toczenie piłki prawą i lewą ręką w lekkim biegu
2. Toczenie piłki z ręki do ręki przed sobą maszerując w lekkim przysiadzie.
3. Toczenie piłki w staniu wokół ciała w prawą i lewą stronę. To samo w siadzie, w rozkroku, w klęku, w rozkroku ósemką między nogami.
4. Piłka tocząca się po ziemi, bieg wokół niej.
5. Piłka tocząca się po ziemi, wyprzedzanie jej i próba siadu na niej.
6. Marsz, wyrzucanie piłki do przodu i chwyt jej, gdy tylko dotyka ziemi.
7. Marsz, wyrzucanie piłki do tyłu i natychmiastowe jej zbieranie.
8. Marsz, przekładanie piłki z ręki do ręki z przodu tułowia. To samo z podrzucaniem piłki.
9. Marsz, przekładanie piłki z ręki do ręki z tyłu.
10. Krążenie piłki dookoła jednej nogi, następnie dookoła drugiej.
11. Krążenie piłki dookoła bioder, kolan, kostek i głowy.
12. Mocne odbicie piłki od parkietu i próba przejścia pod nią jak najwięcej razy.
13. Wyrzucanie piłki bardzo wysoko, kilkukrotne klaśnięcie przed chwytem. To samo z
klaskaniem za plecami, przed sobą i za sobą, po nogami, z przysiadem, obrotem 360 stopni.
14. Wyrzucanie piłki wysoko w górę, klaśnięcie w dłonie za każdym razem, gdy piłka dotknie parkietu. To samo skacząc obunóż i na jednej nodze.
15. Odbicie piłki o ścianę i chwyt. Odbicie piłki o ścianę, klaśnięcie, chwyt. To samo z klaskaniem za plecami, przed sobą i za sobą, dotknięciem ziemi i obrotem wokół własnej osi.
16. Plecami w kierunku ściany; rzucanie piłki za siebie o ścianę, obrót i chwyt piłki.
17. Kozłowanie piłki w siadzie po turecku prawą i lewą ręką, pięścią, kantem dłoni, wierzchem dłoni. Kozłowanie z użyciem obu dłoni jednocześnie.
18. Kozłowanie piłki i próba wstania z siadu do pozycji pionowej bez przerwania kozłowania i odwrotnie.
19. Kozłowanie piłki stopą, kolanami, głową.
20. Kozłowanie – wybijanie rytmu.
21. Kozioł niski-wysoki, szybki-wolny.
22. Cwał bokiem z jak najsilniejszym uderzaniem piłki o podłoże i chwytem jak najniżej po koźle. Cwał przodem, tyłem, zygzakiem-prawo, lewo.
Ćwiczenia w parach:
1. Kozłowanie z trzymaniem się za ręce. To samo z obrotami, zmianą kierunku chodu i biegu, kozłowanie tyłem w parach.
2. Kozłowanie z trzymaniem się za ręce, na sygnał zamiana piłek.
3. Kozłowanie z trzymaniem się za ręce, przeciąganie współćwiczącego na swoją stronę i próba wytrącenia go z równowagi.
4. Poruszanie się z jedną piłką ustawioną na brzuchach, plecach, głowie, kolanach pomiędzy dwoma ćwiczącymi. Piłka nie może spaść na parkiet i być trzymana rękoma.
5. Piłka między plecami współćwiczących. Na sygnał ćwiczący odwracają się do siebie i próbują ją złapać. Pierwszy wygrywa.
6. Jedna osoba z pary kozłuje piłkę, druga stara się go lekko wytrącić z równowagi
popychając w przód, tył, bok. To samo z dwoma piłkami.
7. Próba dotknięcia pleców, kolan, piłki przeciwnika podczas kozłowania. To samo w trójkach, czwórkach.
Zabawy oswajające z piłką:
1. „Odbierany”
Prowadzący w środku grupy, podrzuca piłkę do góry. „Berek” stara się chwycić w powietrzu, lecz wszyscy inni przeszkadzają mu w tym i starając się także schwycić piłkę. Gdy złapią piłkę uciekają od berka i podają między sobą. Berek cały czas ich goni.
Uwagi: W tej grze zwracamy uwagę na bieg z piłką trzymaną oburącz przed klatką. Można określić rodzaj podań.
2. „Gorąca kula”
Ustawienie – luźna gromadka. Dzieci biegają po sali, a prowadzący rzuca niespodziewanie pod nogi „gorącą kulę” dzieci podskakują tak, aby jej nie dotknąć.
Uwagi: Można określić rodzaj skoków lub inne elementy (w parach trzymając się za ręce, itp.).
3. „Skuwany w kole”
Dwa zespoły – jeden tworzy koło, a drugi jest w środku w luźnej gromadce. Gracze stojący na obwodzie starają się przy pomocy piłki skuć kogoś ze środka. Mogą podawać piłkę do siebie nawzajem. Trafiony staje poza kołem. Trafiać wolno tylko do pasa w dół. Uwagi: Można określić rodzaj podań piłki, np. prawą ręką w prawą stronę, lewą w lewą stronę, oburącz, kozłem.
